Η εφαρμογή της μεθόδου επιτυγχάνεται με τη χρήση ενός ειδικού ηλεκτρονικού μηχανήματος το οποίο επινόησε και κατασκεύασε ο ίδιος ο Αλφρέντ Τοματίς. Το μηχάνημα αυτό, το οποίο πέρασε από διάφορα στάδια μέχρι να πάρει τη σημερινή του τελική μορφή, ονομάζεται Ηλεκτρονικό Αυτί και ουσιαστικά αποτελεί έναν υψηλής ποιότητας προσομοιωτή ενεργητικής ακρόασης. Έτσι κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής παρέμβασης γίνεται μια πραγματική εκπαίδευση στην ακρόαση που τελικά επηρεάζει και την ψυχική λειτουργικότητα στο σύνολό της.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ-ΨΥΧΟ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑΣ
Το ηλεκτρονικό αυτί έχει τις ιδιότητες ενός ιδανικού ανθρώπινου αυτιού και επανεκπαιδεύει οστεομυϊκά το αυτί του ατόμου, πάντα εξατομικευμένα και μέσω επαναλαμβανόμενης νευρωνικής διέγερσης, με στόχο να το «ανοίξει», ώστε να αποκαταστήσει μόνιμα την επιθυμητή ανάλυση ήχων σε όλο το ακουστικό φάσμα συχνοτήτων της φώνησης (τραγούδι) και του λόγου (ομιλία).
Τονίζω το «εξατομικευμένα» επειδή, όπως έχω ήδη αναφέρει, το είδος της θεραπευτικής παρέμβασης καθορίζεται με βάση το ατομικό ιστορικό, τη διάγνωση, την ψυχιατρική εκτίμηση και το Τ-Ψ-Δ και είναι μοναδικό για κάθε ξεχωριστή περίπτωση.
Αυτό το «άνοιγμα» το αυτιού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει το άτομο να αποκαταστήσει νοητική και συναισθηματική επαφή τόσο με τον εαυτό του όσο και με τους άλλους γύρω του, ώστε να λειτουργεί έλλογα, αποτελεσματικά, συγκινησιακά ισορροπημένα και ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος.
Φορώντας ειδικά ακουστικά που μεταφέρουν στον ακουστικό φλοιό τα ηχητικά ερεθίσματα μέσω τόσο της αέρινης όσο και της οστέινης αγωγής του ήχου, ακούει κανείς την κατάλληλα φιλτραρισμένη μουσική του Mozart, δηλαδή μουσική που έχει ηλεκτρονικά επεξεργαστεί, ώστε να αποκόπτει τις χαμηλές συχνότητες και να παρουσιάζει ακανόνιστες ταχείες εναλλαγές των «φορτιστικών» υψηλών συχνοτήτων με τις χαμηλές συχνότητες, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να ζωγραφίζει, να παίζει, ή ακόμα και να κοιμάται, τουλάχιστον στην αρχική και παθητική φάση της ηχοθεραπείας.
Μοιάζει σαν επιστροφή στις ίδιες τις ρίζες του αυτιού όταν πρωτοάρχιζε να ακούει, χτίζοντας μία γέφυρα ανάμεσα σε εκείνο τον κόσμο και τον κόσμο μετά τη γέννηση.
Η παθητική φάση τελειώνει με τη λεγόμενη «ηχητική γέννηση», δηλαδή το σταδιακό αποφιλτράρισμα της μητρικής φωνής που αναπαράγει το πέρασμα από τον προγεννητικό τρόπο ακοής σε εκείνον που εμφανίζεται μετά τη γέννηση. Η ίδια μέθοδος ακολουθείται και με τη μουσική του Μότσαρτ (π.χ. υιοθετημένα παιδιά).
Στην επόμενη ενεργητική φάση της θεραπείας προστίθενται και οι φωνητικές ασκήσεις που γίνονται μπροστά σ΄ένα μικρόφωνο που είναι συνδεδεμένο με το ηλεκτρονικό αυτί.
Έτσι η φωνή μέσω των ειδικών ακουστικών, επιστρέφει πίσω στον ακροατή, ο οποίος ακούει τον εαυτό του να διαβάζει, να επαναλαμβάνει λέξεις, προτάσεις, να τραγουδάει ταυτόχρονα με τα μουσικά ερεθίσματα του ηλεκτρονικού αυτιού ή ακόμα και να εκφράζει ελεύθερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά του που ακούει επίσης μέσα από τα ακουστικά. Τελικά μέσω του ηλεκτρονικού αυτιού η φωνή εμπλουτίζεται και επιστρέφει με τα ακουστικά πίσω στα αυτιά εξασκώντας και ενεργοποιώντας το κύκλωμα αυτί-νευρικό σύστημα-φωνή-αυτί. Η εξατομικευμένη αυτή ηχοθεραπευτική εκπαίδευση επιτυγχάνει την ακρόαση της φωνής όπως ακριβώς θα την άκουγε κάποιος αν είχε ένα «ιδανικό αυτί».
Αυτή η διεργασία αποτελεί ουσιαστικά και τον 3 νόμο Tomatis ο οποίος μπορεί να διατυπωθεί ως εξής :
« Η επαναλαμβανόμενη ακουστική διέγερση, στην οποία εκτίθεται το άτομο κατά την ηχοθεραπευτική αγωγή Τοματίς, εδραιώνει τελικά νέες νευρωνικές συνάψεις στο κύκλωμα νευρικό σύστημα-φωνή-αυτί που είναι ικανές να τροποποιούν την ικανότητα ακρόασης και κατά συνέπεια τη φωνή και το λόγο γενικότερα»
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ ΗΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Προκειμένου να δημιουργήσουμε και να εδραιώσουμε νέες νευρωνικές συνάψεις και νέα νευρολογικά μοντέλα ακρόασης και φώνησης στο κύκλωμα αυτί → νευρικό σύστημα → φωνή → αυτί, μέσω της επαναλαμβανόμενης ακουστικής διέγερσης και της συνεπαγόμενης οστεομυϊκής εκγύμνασης της ακουστικής συσκευής, η θεραπευτική παρέμβαση δομείται και εφαρμόζεται συνήθως σε 5 διακριτούς κύκλους 8 ή 15 θεραπευτικών συνεδριών διάρκειας 2 ωρών. Πιο συγκεκριμένα, ο πρώτος κύκλος αποτελείται από 15 συνεδρίες και όλοι οι επόμενοι 4 από 8 συνεδρίες, ενώ τα μεσοδιαστήματα μεταξύ τους βαίνουν αυξανόμενα από 1 έως 4 μήνες. Τα μεσοδιαστήματα ηρεμίας θεωρούνται σκόπιμα και απαραίτητα προκειμένου να εμπεδωθεί ο νέος τρόπος επεξεργασίας, αποκωδικοποίησης και ενσυναισθητικής αντίληψης των ηχητικών ερεθισμάτων της θεραπευτικής παρέμβασης. Οι μεταβολές του τρόπου ακρόασης στο τέλος κάθε κύκλου, καθώς και αυτές που συντελούνται κατά το μεσοδιάστημα ηρεμίας και μέχρι την έναρξη του επόμενου, καταγράφονται στα ΤΨΔ, που πάντα διενεργούνται στο τέλος και στην έναρξη κάθε θεραπευτικού κύκλου.
Ειδικότερα στα παιδιά η ηχητική ενεργοποίηση κατά την παθητική πρώτη φάση της θεραπείας, είναι συνήθως ένας συνδυασμός ηχογραφημένης φωνής της μητέρας και μουσικής του Μότσαρτ. Η φωνή της μητέρας χρησιμοποιείται στα παιδιά και τους εφήβους, αλλά σε ειδικές περιπτώσεις και στους ενήλικες. Όταν για κάποιο λόγο δεν έχουμε τη φωνή της μητέρας, η φιλτραρισμένη μουσική από μόνη της μπορεί να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Η ηχογράφηση της μητέρας που διαβάζει μεγαλόφωνα ένα παραμύθι τροποποιείται από διάφορα ηλεκτρονικά φίλτρα ώστε να τονιστούν οι υψηλές συχνότητες της φωνής. Στην ουσία, το τελικό αποτέλεσμα ελάχιστα θυμίζει τη φωνή της. Οι υψηλοί οξείς συριστικοί θόρυβοι μοιάζουν περισσότερο με ήχους από άλλο κόσμο –και κατά κάποιο τρόπο είναι! Φιλτραρισμένη με αυτό τον τρόπο, η φωνή της μητέρας οδηγεί τον ακροατή στη μήτρα, σαν ένα «ηχητικό περίπατο στο παρελθόν».
